تف : گرما ، حرارت کام : دهان دیده : چشم
دوات : قلم دان خامه : قلم آه : تأسف
خسرو : پادشاه ، در این جا امام حسین ( ع ) بحر : دریا
آل نبی : خاندان پیامبر ( ص ) بر : بیابان ، خشکی بَر : سینه
عطشان : تشنه لب نسل : فرزند شط : رود بزرگ پر آب
کوثر : چشمه ای در بهشت کِلک : قلم نی مکرر : پی در پی
معانی ابیات یاد حسین
بیت 1- آن چنان از حرارت و گرمی دل ( وجود ) دهان شاعر تشنه شدکه تمام ردیف شعرش را تشنه آورده است
بیت 2- جوهر دوات هم به خاطر آه و ناله سوک و اشک بسیار ، خشک شد و قلم با سوز دل ، واژه ی تشنه را می نوشت . // دود کنایه از آه و ناله
بیت 3- افسوس و حسرت می خورم که امام حسین ( ع ) در روز عاشورا در سرزمین پر از رنج و بلا ( کربلا ) بدون لشکر و کمکی تشنه کام بود / دشت بلا : تشبیه
بیت 4- آن امام تشنه لب در حالی که لب هایش از تشنگی خشک ، دلش پر از رنج و چشمش گریان بود در آن بیابان خشک به رنج بسیار زیادی گرفتار شده بود . / بحر بلا : تشبیه// دل سوخته : کنایه از کسی که رنج یا اندوهی بسیار دارد
بیت 5- قلب فرزندان پیامبر ( ص ) مانند ماهی بود که بر اثر تشنگی و بی آبی در دلشان بی قراری می کرد
بیت6 – تمام پیامبر ( ص ) و فرزندان حضرت علی ( ع ) از کوچک و بزرگ تشنه بودند
بیت 7- آن کسی ( امام حسین ( ع ) ) که در بهشت ، عاشقان ِ تشنه را سیراب می کند. برای چه ، بی گناه در کنار رود پر از آب ، تشنه لب ، کُشته می شود ؟
بیت8- عباس ( ع ) به طرف رودخانه ی فرات رفت اما به یاد امام حسین ( ع ) که تشنه بود آب ننوشید و تشنه ماند تا روز قیامت
بیت9- فدایی از بس که بر روی دفتر ، واژه ی تشنه را نوشت ، از قلم او مانند وجودش آه و ناله شد ( قلم هم آه و ناله ی بسیار می کرد .)
لغات روان خوانی ( شوق خواندن )
اسارت : اسیر بودن اصل و نَسَب : نژاد و تبار مخوف : ترسناک
محدویت : تنگنا اِعمال : به کار بردن شریف : ارجمند
مصمم : ثابت ، استوار اُسرا : جمع اسیر مضیقه : تنگنا
فی المجلس : در مجلس ، فوراً فضیلت : برتری اصلاح : درست کردن
نشریات : رومه و مجله ها هجی کردن : جدا تلفظ کردن و مشخص کردن حروف و صداهای یک کلمه
بالأخره : سرانجام تبعید : دور کردن گریبان : یق
معاصر : هم عصر جلوه : ظاهر ، پیدایی فروپاشی : متلاشی شدن
اعتقاد : عقیده و نظر دل سپاری : کنایه از عاشق شدن دوگانگی : اختلاف
پیشوا : رهبر ، رئیس بنیان گذار : پایه گذار فرزانه : خردمند
اعلام کردند : خبر دادند تعالیم : جمع تعلیم ، آموزش ها زایا : زاینده ، آفریننده
عوامل : عامل ها ، اجرا کنندگان عامل انسجام : سبب یکپارچگی باور : اعتقاد
مقصود : هدف منش : خوی ، عادت واقعه ی عظیم : حادثه ی بزرگ
معیار : اندازه ایثار : دیگری را بر خود برتری دادن قیام : به پا خاستن
کرامت : بزرگواری تعهد : به عهده گرفتن ، پیمان بستن مردانگی : جوان مردی
ولایت : سرپرستی بسیج : آمادگی رشادت : دلیری
حماسه : دلیری همدلی : هم فکری درون مایه : محتوا
رادمردی : جوان مردی گنجینه : مجموعه ای از چیزهای با ارزش// آرمان : آرزو
سؤالات درس
1-سه ویژگی برجسته انقلاب اسلامی را بنویسید
2-. نخستین و اصلی ترین عامل پیوند رهبری و ملت و سبب استواری مردم بود .
3-هدف اصلی مردم و رهبر از قیام چه بود ؟ 4- نخستین ابزار پیدایش ادبیات است
5-. عامل انسجام و وحدت همۀ اقوام یک سرزمین است
6-مقصود از ادبیات چیست ؟ 7-کلید شناخت هر ملتی . آن ملت است
8-شش واژه از واژه ها و ترکیب هایی را که در انقلاب معانی تازه ای پیدا کرده اند ، بنویسید
9-کتاب در آمدی بر ادبیات داستانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی » از کیست ؟ و موضوع آن چیست ؟
10-هم خانواه و متضاد این کلمات را بنویسید . استقلال – عدالت- وحدت-اصل- عظیم- فضیلت
11-هرگاه بخواهیم در بارۀ مطلبی به طور مستقیم صحبت کنیم و در بارۀ امری پوشیده سخن بگوییم از . بهره می گیریم
12-کنایه سخنی است که دو مفهوم دور و نزدیک دارد و مقصود گوینده معنای آن است
13-در گروه کلمات زیر ، املای کدام کلمات نادرست است ؟ شکل صحیح آنها را بنویسید
تاریخ معاصر ایران- نظام شاهنشاهی – وحدت و یک پارچه گی ، بنیان گزار – ظاهر و باطن-انصجام و وحدت – فضیلت ایثار و جوانمردی – مهتوای آثار- دوگانگی از میان برخواست
12- مفهوم و مقصود هر یک از عبارات زیر را بنویسید
الف-یکی را به خاک اندر آرد زتخت ب-تاج عزت بر سر نهادن ج-از گفتۀ او مپیچ سر را
د-عشق و رادمردی در ایران موج می زند .ه- گندم از گندم بروید جو ز جو
16-جمع این کلمات را بنویسید. تاریخ- شکل – فقیه – هدف – حال شهید – فضیلت- وصف- عالَم – قوم
17-در هریک از گروه های اسمی زیر ، وابسته ها را مشخص کنید و نوع هر یک را بنویسید
الف- نخستین عامل مهم ب- یک اثر ادبی ج- همان ملت غیور- صبح صادق- این انقلاب امید بخش
-معنای کنایه های زیر را بنویسید
الف-شما روی سرِ ما جا دارید ب- علف زیر پایمان سبز شد ج- دستش به دهنش می رسد د- دست به عصا راه می رود
19- در کدام گزینه ، همۀ کلمات جمع هستند ؟
الف- معاصر ، اقوام، ابزار ، تعالیم ب- مراسم ، اصول ، اخلاق ، انسجام
ج- اشخاص، اهداف ، مذاهب ، عوامل ج- اساس ، آثار ، فصول ، تعالی
20-در عبارت زیر ، کدام آرایۀ ادبی به کار نرفته است ؟
ادبیات انقلاب ، آیینۀ انقلاب است که عشق و شور و رادمردی و دین باوری و ایثار در آن موج می زند .»
الف- کنایه ب-تشبیه ج-جناس د-واج آرایی
21-کدام جفت واژه مترادف نیستند ؟
الف- فرزانه ، دانشمند ب- عشق و رادمرد ج-شرافت و کرامت د- رشادت و حماسه
22-کدام گزینه همانند گروه اسمی وابستۀ پیشین + وابستۀ پیشین + هسته+ وابستۀ پسین + وابستۀ پسین + وابستۀ پسین » است .
الف- نخستین ابزار پیدایش زبان فارسی کشور ب- همان یک اثر ادبی مطلوب زبان
ج- همۀ آثار نظم و نثر زبان شیرین فارسی د- کدام واقعۀ دردمند انقلاب اسلامی ایران
23- کدام واژه در حالت اضافه ، ی» میانجی می پذیرد ؟
الف- جوانان ب- احتیاج ج- علما د- انقلاب
24-واژه بسیج یعنی. الف-آمادگی ب-شروع کننده ج- داوطلب د-هماهنگی
25- موج زدن » چیزی یعنی
الف- حرکت کردن ب- کثرت و فراوانی ج- جا به جا کردن د- جزر و مد
26-در کدام گزینه ، نقش کلمۀ مشخص شده درست است ؟
الف-انقلاب ، کرامت انسانی را به جامعه باز گرداند ( مفعول )
ب-زبان ، پدیده ای پویا ، زنده ، زایا و نظام مند است ( مضاف الیه )
ج-ادبیات انقلاب ، آیینۀ انقلاب است ( مسند )
د- اصولاً کلید فهم هر فرهنگی ، ادبیات آن فرهنگ است ( نهاد )
27-واژگانی را که ی » میانجی دارند ، مشخص کنید .
دانایان- آهوی وحشی – درختان سرسبز – دنیای مدرن – سبزیجات
28-کدام یک ، از ویژگی های برجستۀ انقلاب اسلامی نمی باشد ؟
الف- خدا محوری و دین باوری ب- ایثار و کرامت و شرافت
ج- وحدت و یک پارچگی مردم د- رهبری بر پایۀ اصل ولایت فقیه
29- مفهوم ادبیات انقلاب ، آیینۀ انقلاب است » چیست؟
الف- ادبیات دوران انقلاب اسلامی مانند آیینه ویژگی های این انقلاب را با دقت نشان می دهد
ب-انقلاب ادبی لازمۀ تحول هر انقلاب اجتماعی است
ج-ادبیاتی شایستۀ یک انقلاب است که دوران خود را به خوبی نمایش دهد
د-ادبیات انقلاب اسلامی در آیینۀ زمان خود قابل دیدن است
30- در کدام گزینه کلمات هم خانواده هستند ؟ .
الف- عالِم ، معلوم ، اعمال ب- انقلاب ، منقلب ، القاب
ج- ادبیات ، ابیات ، بیت د- دین ، متدین ، دیانت
صبح صادق ، قدرت کاذب شکست رشته های دام اهریمن گسست
( طلوع صبح راستین ( امام خمینی ) ، قدرت نمایی صبح دروغین ( رژیم شاهنشاهی ) را از بین برد و پایه و اساس شیطان ( شاه ) را نابود ساخت // گسستن رشته های دام اهریمن : کنایه از نابود کردن شیطان // اهریمن : شیطان ( شاه ) )
اخلاص : پاکی نیت منزه : پاک ، بی عیب دغل : فریبکاری ، مکر و حیله
غزا : جنگ خَدو : آب دهان نبی : پیغمبر ، رسول
کاهلی : سستی عفو : بخشش بگذاشتی : رها کردی
از پی : برای هوا : میل و آرزو فعل : کار // تیغ زدن : کنایه از جنگیدن
شهوت : هوای نفسانی آز : طمع ، حرص سزا : شایسته
در زمان : فوراً بی محل : نامناسب افگندی : انداختی
معنی ابیات
1- پاکی نیت و بی ریایی را از علی ( ع ) یاد بگیر و شیر حق ( حضرت علی ( ع ) ) را از مکر و حیله پاک بدان
2- در جنگ بر پهلوانی از سپاه ، دست یافت و سریع شمشیر خود را بیرون کشید و با شتاب به سوی او حرکت کرد
3- آن پهلوان بر روی حضرت علی ( ع) آب دهان انداخت به روی کسی که افتخار همه ی پیامبران و بزرگان است
4- علی ( ع ) فوراً شمشیر خود را بر زمین انداخت و از جنگیدن با آن پهلوان دست کشید
5- آن مبارز از بخشش و گذشت بی موقع علی ( ع ) تعجب کرد
6- آن پهلوان گفت : شمشیر تیزت را بر رویم کشیدی و می خواستی مرا بکُشی چرا شمشیرت را انداختی و مرا رها کردی؟
7- گفت من برای خشنودی خداوند می جنگم بنده ی خداوند هستم و مطیع امر جسم خودم نیستم
8- من شیر خداوند هستم و شیر میل و خواسته های خودم نیستم . کار من شاهدی بر دین داری من است
9- خشم و شهوت و حرص کسی را که اهل نماز و دین داری نباشد از بین می برد / باد خشم ، باد شهوت ، و باد آز اضافه ی تشبیهی
10- وقتی اندیشه های غیر خالصانه و غیر خدایی به میان آمد شایسته دیدم که شمشیر را پنهان کنم و به رویت شمشیر نکشم ( نهان کردن تیغ : کنایه از شمشیر نکشیدن )
لغات حکایت ان شاء الله »
آورده اند : نقل کرده اند درم : پول نقره خِلَل : آسیب ، تباهی
خز فروشان : بازار پوستین فروشان خز : نوعی جانور مانند سمور که از پوست آن ، لباس تهیه می کنند
طرار : حیلت : فریب ، نیرنگ واقف : آگاه
هان : آگاه موضع : جایگاه به اتفاق : اتفاقاً
به سؤالات زیر پاسخ دهید
1-وابسته های پیشین را بیابید و نوع هر یک را بنویسید
الف- کدام لاله به روی تو ماند ای دلبر ؟ ب- گشت حیران آن مبارز زین عمل پ- چه راه سختی را طی کردی
ت- چند سال را می خواهی با تنهایی به سر ببری ؟ ث- تو برای مطالعه ، کدام کتاب را انتخاب می کنی ؟
2-در این بیت جناس را معلوم کنید . گفت : بر من تیغ تیز افراشتی از چه افکندی ، مرا بگذاشتی »
1- مثنوی معنوی کتاب و گران قدر مولوی ، شامل حکایاتی است که مولانا آن را به زبان ساده و از راه بیان می کند . مثنوی در . بین و در . دفتر سروده شده است .
2- آثار مولوی را نام ببرید
3- روح الارواح از کیست ؟ موضوع آن چیست ؟
4- در بین واژگان زیر غلط های املایی را بیابید و صحیح هر یک را بنویسید
اخلاص عمل- منزه از دقل – قضا و جنگ – خدو انداختن – در غذایش کاهلی کرد- عفو و رحم بی محل – معمور تن- شیر هوا- باد عاز- مثنوی معنوی مولوی – خذفروشان- عقیدت- خلل- ترّار و راهزن- واغف و آگاه – موضع و جایگاه
6-کلمات مترادف را جدا کنید و در کنار هم بنویسید
غزا ، منزه ، دغل ، خدو ، کاهلی ، آز ، شهوت ، بی محل ، خلل ، خز، طرار ، واقف ؛ مکر ، طمع، جنگ، بی عیب ، سستی ، آب دهان ، تباهی ، سارق ، خواهش نفس ، با خبر ، پوست، بی جا و نامناسب
7-مفهوم کنایی این عبارات چیست ؟ الف- تیغ تیز افراشتن ب- تیغ از پی حق می زنم
8-در این بیت منظور شاعر از کلمات مشخص شده چه کسانی است ؟
صبح صادق قدرت کاذب شکست رشته های دام اهریمن گسست
9-نام اصلی حمید سبزواری است و بیشتر سروده های او مربوط به فضای انقلاب است .
10-از آثار معروف حمید سبزواری ، می توان به . و . اشاره کرد
11-برای هر کلمه دو هم خانواده بنویسید اخلاص حق مأمور واقف کاذب صادق
12-جمع این کلمات را بنویسید . حق- دین- روح- جدول- حاجت- فقیر. عقیده- رُکن- حدیث- صفت- نیت- دفتر- موضع ، ولی- نبی- اهل- نوع- مقدار- زمان- بیت- فایده- اسم- نکته- مفهوم – عمل
10- از درس شیر حق » چه نتیجه ای می گیرید ؟ خلاصۀ درس را در سه سطر بنویسید .
11- در این بیت فعل ها را پیدا کنید و زمان و شخص آنها را بنویسید
گفت : بر من تیغ تیز افراشتی از چه افکندی مرا بگذاشتی
15-در بیت زیر ، معنای واژگان مشخص شده را بنویسید
در زمان انداخت شمشیر آن علی کرد او اندر غزایش کاهلی
16 –حرف اضافه و متمم را در بیت زیر ، مشخص کنید
در غزا بر پهلوانی دست یافت زود شمشیری بر آورد و شتافت
17- جاهای خالی را با واژه های مناسب پر کنید
الف- صفت تعجبی از اسم می آید و وابستۀ . اسم شمرده می شود
ب- صفت تعجبی . و گوینده را در بارۀ اسم بیان می کند
- به نثر روان بنویسید الف- از علی آموز اخلاص عمــــــل شیر حق را دان منزه از دغل
ب- در زمان انداخت شمشیر آن علی کرد او انــــدر غزایش کاهلی
19- در مورد بیت از علی آموز اخلاص عمل شیر حق را دان منزه از دغل » کدام گزینه نادرست است ؟
1- عمل و دغل : واژه های قافیه 2- سرودۀ سعدی است 3- در قالب مثنوی است 4- بیت ردیف ندارد
20-با توجه به گروه اسمی مقابل کدام گزینه نادرست است ؟ این هفتمین خانۀ مجلل»
1- این : صفت اشاره 2- خانه : مضاف الیه 3- هفتمین : صفت شمارشی 4- مجلل : صفت بیانی
21-کدام واژه با دیگر واژه ها یکسان نیست ؟ 1- آز 2- حرص 3- امید 4- طمع
22-با توجه به بیت روبه رو امام علی (ع ) برای چه شمشیر می زند ؟ گفت : من تیغ از پی حق می زنم/ بندۀ حقم نه مأمور تنم
1-عبادت 2- رضای خدا 3- حق طلبی 4- مأموریت پیامبر
23-در بیت شیر حقم نیستم شیر هوا/ فعل من بر دین من باشد گوا» منظور از قسمت مشخص شده چیست؟
1- اسیر هوا و هوس بودن 2- شیر خیالی 3- شیر جنگل 4- شیطان رجیم
1-معنی کدام واژه نادرست است ؟ 1- آز : طمع 2- خلل : تباهی 3- حیلت : فریب 4- منزّه : ناپاک
2-کدام گزینه نادرست است ؟ 1- نخستین ابزار پیدایش ادبیات ، زبان است . 2- زبان در هر جامعه و در هر دوره ای ، نمایندۀ فکر و فرهنگ همان روزگار است 3- مقصود از ادبیات ، همۀ آثار نظم و نثر است 4- اصولاً کلید شناخت هر ملتی ، زبان آن ملت است
3-املای چند ترکیب درست است ؟
بنیان گذار ، عامل انسجام و وحدت ، منش اجتمایی اشخاص ، مبارزه و تعهد و مردانگی ، درون مایع و محتوای آثار ، آرمان های انقلاب ، دوگانگی از میان برخواست
1-سه 2- چهار 3- پنج 4- شش
4-در کدام گزینه ، همۀ کلمات جمع هستند ؟
1- معاصر ، اقوام ، ابزار ، تعالیم 2- مراسم ، اصول ، اخلاق ، انسجام
3-اشخاص ، اهداف ، مذاهب ، عوامل 4- اساس ، آثار ، علما ، تعالی
5-کدام گزینه نادرست است ؟
1-کاربرد هنری ردیف ، سبب گیرایی و زیبایی شعر می شود 2- ردیف در افزایش موسیقی شعر ، مؤثر است 3- ردیف در کامل کردن معنای هر بیت و انتقال پیام تأثیر دارد 4- ردیف ، قبل از قافیه تکرار می شود و سبب زیبایی شعر می شود
6-قالب شعر شیر حق » کدام است ؟ 1- مثنوی 2- قطعه 3- غزل 4- قصیده
7-در بیت در زمان انداخت شمشیر آن علی کرد او اندر غزایش کاهلی » حضرت علی ( ع ) چه عملی انجام داد ؟
1-جنگیدن 2- خود داری از جنگیدن 3- سستی کردن 4- شمشیر زدن
8-در بیت شیر حقم نیستم شیر هوا فعل من بر دین من باشد گوا » منظور از قسمت مشخص شده چیست ؟
1- شیر خیالی 2- شیر جنگل 3- شیطان رجیم 4- اسیر هوا و هوس بودن
9-بیت آه و افسوس از آن روز که در دشت بلا بود آن خسرو بی لشکر و یاور تشنه » به چه مطلبی اشاره دارد ؟
1-تشنگی یاران سید الشهدا ( ع ) 2- واقعۀ کربلا 3- کم بودن یاران امام حسین ( ع) 4- فداکاری یاران امام حسین (ع )
10-معنی واژه های مقابل به ترتیب چیست ؟ تف- شط- م – کِلک »
1- حرارت- رودخانه- روز قیامت- قلم 2- آب دهان – دریا – دشت – نوعی قایق
3-دهان – رود- صحرا – خامه 4- گرما- قلۀ کوه- دوزخ – نیرنگ
11-با توجه به گروه اسمی مقابل کدام گزینه نادرست است ؟ این هفتمین خانۀ مجلل »
1- این : صفت اشاره 2- خانه : مضاف الیه 3- هفتمین : صفت شمارشی 4- مجلل: صفت بیانی
12-در این بیت چند صفت بیانی وجود دارد ؟ با لب خشک و دل سوخته و دیدۀ تر / غرقۀ بحر بلا بود در آن بر تشنه »
1- سه 2- دو 3- چهار 4- یک
13-کتاب روح الارواح » اثر از عارفان قرن است .
1- عطار نیشابوری – ششم 2- مولوی- هفتم 3- شهاب الدین سمعانی – ششم 4- حبله رودی- یازدهم
14-در مورد حمید سبزواری کدام گزینه نادرست است ؟
1- نام اصلی او حسین ممتحنی است 2- سرود سپیده از اوست
3-از شاعران خوش نام انقلاب اسلامی است 4 - از آسمان سبز از آثار اوست سؤالات تشریحی
1-معنی کلمات مشخص شده را بنویسید
الف- او خدو انداخت بر روی علی ب- مرد واقف شد که زر ببردند پ-آل احمد همه عطشان ز بزرگ و کوچک
ت-به لحاظ کاغذ در مضیقه بودیم ث- خامه با سوز رقم کرد به دفتر تشنه ج-در اردوگاه های مخوف رژیم بعث بودیم چ-گنجینه ای است که آرمان های انقلاب اسلامی را در خود جای داده است ح- تکیه بر تعالیم الهی است
2-معنی کنید . الف-در زمان انداخت شمشیر آن علی کرد او اندر غزایش کاهلی
ب- درمی چند در آستین داشت و در عقیدتش خلل بود
ج-شد چنان از تف دل کام سخنور تشنه که ردیف سخنش آمده یک سر تشنه
3-مفرد واژه های روبه رو را بنویسید . عوامل –آثار – فضایل- مفاهیم- افکار – علما
4-کتاب درآمدی بر ادبیات داستانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی » نوشتۀ کیست ؟ محور اصلی کتاب در چه موضوعی است؟
5-معنای کنایی این عبارات را بنویسید الف- شما روی سر ما جا دارید ب- علف زیر پایمان سبز شد ج- زبانم مو در آورد
6- یکی را به خاک اندر آوردن ز تخت» کنایه از است
7-برای هر واژه یک هم خانواده بنویسید . غالب مصمم محوطه نابغه غرقه لحاظ
8-میرزا محمود فدایی مازندرانی از شاعران و مرثیه سرایان بزرگ. در عصر قاجار است . بخش نخست دیوان شعر او . نام دارد که در قالب . سروده شده است که حدود. بیت دارد .
9-قافیه و ردیف بیت زیر را مشخص کنید.
شد چنان از تف دل کام سخنور تشنه که ردیف سخنش آمده یک سر تشنه
10-در هر دسته ، واژه ای که با واژه های دیگر هم خانواده نیست ، پیدا کن و دور آن خط بکش
الف-وحدت- توحید- محدود- واحد – اتحاد // ب- شرافت – مفروش- شریف- اشرف- تشریف
11-هر عبارت سمت راست را به معنای کنایی اش در سمت چپ وصل کن ( دو مورد از ستون سمت چپ اضافه است )
چشم به راه بودن کم سن و بی تجربه بودن
پریدن رنگ نابود کردن
دسته گل به آب دادن بیمار شدن
دل پر داشتن منتظر بودن
بوی شیر دادن دهان پرس و جو کردن
سر و گوش آب دادن ترسیدن
دمار از روزگارکسی در آوردن مهارت داشتن
ناراحت بودن
خراب کاری کردن
12-نوع صفت و هسته را در عبارت های زیر پیدا کن
الف- همین پنج دانش آموز درس خوان ب- چه خط زیبایی! ج- سومین ردیف رنگی
د- این شهر چه گرم است ! ح-تو عجب حرف های عجیبی می زنی ؟
13-در این بیت سه آرایۀ ادبی پیدا کنید و بنویسید . با لب خشک و دل سوخته ودیدۀ تر/ غرقۀ بحر بلا بود در آن بر، تشته
1-معنای کدام واژه درست است ؟
1-حکمت: علم به حقایق اشیا 2 -طراوت : تازه 3-فروغ : آسایش 4-توبره : کیسۀ کوچک
2-همۀ آثار زیر از قیصر امین پور است به جز گزینۀ .
1-تنفس صبح 2-از آسمان سبز 3-آینه های ناگهان 4-در کوچۀ آفتاب
3-در بین واژگان زیر ، چند غلط املایی وجود دارد؟
اعتراض- نصرت- علیه السلام –خرقه – تنین و صدا- اعضا- قاعل – صادر- جراحت- جاذبه و دافعه- تلف – معاثی – قافل – قصّاب – صله رحم ».
1-دو 2- سه 3- چهار 4-پنج
4-کدام گزینه قید » ندارد ؟ 1-ابوریحان با عجله پرسید 2-دانشمند مشتاقانه مطالعه می کند
3-چارلی چاپلین هنرمند بزرگی است 4 -نصیرالدین دیروز آرام از کوچه گذشت
5-نوع کدام ترکیب با بقیه متفاوت است ؟
1-پیام آور رحمت 2- جان های پاک 3- هم نشین نیک 4- پیامبر بزرگوار
6-کلمۀ سازش» از نظر ساختمان به کدام یک از گزینه های زیر شباهت دارد ؟
1-پیدایش 2-فروش 3- جوشش 4- سروش
7-در مصراع هم تمام شهیدان تو را می شناسند » چه نوع فعلی به کار رفته است ؟
1-مضارع التزامی 2-ماضی استمراری 3-ماضی نقلی 4- مضارع اخباری
8-در بیت بُوَد درد مو و درمانم از دوست / بُود وصل مو و هجرانم از دوست » چه آرایه هایی به کار رفته است ؟
1-تضاد – واج آرایی- تکرار 2- واج آرایی – تشبیه- تکرار 3- تلمیح- تضاد- واج آرایی 4- کنایه – تکرار – تضاد
9-کتاب به تقلید از گلستان سعدی در قرن هشتم توسط نوشته شده است .
1-بهارستان – جامی2- منشآت – قائم مقام 3-روضۀ خلد – مجد خوافی 4- کلیله و دمنه- عنصرالمعالی
10-در کدام گزینه ، تمام واژه ها ، هم خانواده نیستند ؟
1-سعادت- سعد- مسعود – سعید 2-متعال- تعادل- متعالی- تعالی
3-ظلم- مظلوم-ظالم- مظالم 4-مشتاق- شوق- اشتیاق- مشوّق
11-بیت میلاد گل و بهار جان آمد/ برخیز که عید می کشان آمد » به چه چیزی اشاره دارد ؟
1-مبعث پیامبر ( ص ) 2- فرا رسیدن بهار 3- میلاد حضرت مهدی ( عج ) 4-عید غدیر خُم
8- در این بیت کدام آرایه وجود ندارد ؟ خاموش مباش زیر این خرقه / بر جان جهان دوباره جان آمد »
1-جناس 2-تشخیص 3-تکرار 4-تشبیه
13-در ساختمان چند واژه بن فعل وجود دارد ؟ دلنشین ، بسنده ، رفتار، آسایش، جهش،خندان، شرمسار ، بیهوده ، پروردگار
1-پنج 2- شش 3- هفت 4- هشت
14-در کدام گزینه همۀ کلمات جمع هستند ؟
1-فواید-احوال –اِثبات 2-اعضا- سایر- خلل 3-امور- جمیع- زندگان 4-قُوا-معاصی- مساکین
15-درکدام گزینه منظّم » نقش قیدی دارد ؟ 1- دانش آموزان در صف های منظم به کلاس وارد شدند
2-افراد منظم در کارها موفق تر هستند 3-او دقیق و منظم کار می کند 4- او همیشه مرتب و منظم است
سؤالات تشریحی
ا-از مصدر گفتن » زمان های زیر را بسازید .
ماضی ساده ، اول شخص مفرد : ماضی استمراری ، سوم شخص مفرد: ماضی مستمر : دوم شخص مفرد :
ماضی التزامی ، سوم شخص جمع: ماضی نقلی ، اول شخص جمع: ماضی بعید ، دوم شخص جمع:
مضارع اخباری ، دوم شخص جمع : مضارع التزامی ، اول شخص جمع:
2-درستی یا نادرستی جمله های زیر را مشخص کنید .
الف- فعل ماضی بعید با فعل کمکی باش » ساخته می شود ص غ
ب-ردیف ، ظرفیت معنایی شعر را افزایش می دهد .ص غ
پ- قرارگاه عُشاق ، یک ترکیب وصفی است ص غ
ت- قید در جمله جای ثابتی دارد ص غ
1- جای خالی را با واژه های مناسب کامل کنید .
الف- بابا طاهر ، شعرهایی در قالب . به نام سروده است .
ب- به فعلی که در گذشتۀ دور انجام گرفته است ، فعل می گویند
پ-شیوۀ ساخت فعل ماضی بعید ، بن ماضی + + +
ت- شعر آشنای غریبان » در قالب است
2- زیر کلمۀ درست خط بکشید .
الف- ای ابوذر ، پنج چیز را پیش از پنج چیز . شمار . ( قنیمت – غنیمت )
ب- اینک ای خوب فصل . سر آمد ( غریبی – قریبی )
ج- آمادۀ امر و و فرمان باش ( نحی – نهی )
د- که غذا را در معده می پرورد ( حاضمه – هاضمه )
5-معنی واژه های مشخص شده را بنویسید .
الف- در مصلحت پنهان کردن عمر هر کس از او ب- او با متانت جواب گفته است
پ-نام تو رخصت رویش است و طراوت ت- بگو نمی دانم تا از پیامدهای ناگوار آن در امان بمانی
ث- پیام پیامبر چون گنجینه و آبشخور است ج- نه از بهر تو ، هیچ اندیشه مدار
چ-گار ز عیش ، لاله باران شد ح- به چه چیز تواضع می کرد برای خدا و تضرع می کرد نزد او
6-در ابیات زیر ، قافیه ها را مشخص کنید و نوع ردیف آنها را بنویسید
شد نَفَسِ آن دو سه هم سال او تنگ تر از حادثۀ حال او
آب زنید راه را هین که نگار می رسد مژده دهید باغ را بوی بهار می رسد
7-مفرد این کلمات را بنویسید . ( 5/1) مساکین – معاصی- اعضا- رعایا – فواید - وصایا
8-معنای کنایی موارد مشخص شده را بنویسید .
الف -آن خادم بترسید و در قدم وی افتاد ب- هم تو گل های این باغ را می شناسی
پ-برخیز که عید می کشان آمد ت- مکن کاری که بر پا سنگت آیو
9-در هر یک از جمله های زیر قید را مشخص کنید.
الف- همۀ دوستانم به راحتی قبول شدند ب- قطعاً با طمع کاران می جنگم
پ- رستم دوباره با اسفندیار جنگید ت-چرا به آینده می اندیشی ؟
موفق باشید
بسم الله الرحمن الرحیم
1-مترادف این لغات را در درس بیابید و بنویسید .
سنگینی و وقار – همه – زخم – آسیب – دیدار با خویشاوندان – شرم – گناهان – نابودی – دوام – زاری کردن – فروتنی – فقیران – سلامتی – خیر اندیشی ، نیک خواهی – قدر و مرتبه – معتقد ، گوینده ( شعر خوانی ) پهناور – اندام – بلا و اندوه – فرمانبردار
2-دو تشبیه در درس پیدا و مشبه و مشبه به آنها را مشخص کنید . .
3-جمع این کلمات را در درس بیابید . فایده – مسکین – صدقه- عضو- امر – معصیت – حال
4-در مورد نوع را » در این جمله توضیح دهید . طبیعت را شعور و اراده نیست .
5-قید را دراین جملات پیدا کنید .الف- دیشب کودکی ، دوان دوان به مسجد آمد و فریاد بر آورد ب- من شاد و خوشحال برگشتم ج- و اگر آدمی را هرگز درد نمی رسید به چه چیز ترک می کرد گناهان را د- مفضّل به شدت به سخنان او اعتراض کرد
6-نوع فعل و زمان آن را در جمله های زیر مشخص کنید
الف- روزی در نزدیک مزار شریف پیامبر ( ص ) نشسته بود ب- اگر گویند که علم و قدرت دارد ، پس به خدا قائل شده اند ج- شخصی از احوال او غافل گردد و لحظه ای از فکر او بپردازد د- او به دادن صدقه دست می گشاید
7-توضیحات زیر چه کسی را معرفی می کند ؟
معروف ترین کتاب او ، بحار الانوار » است و توحید مفضّل » را وی ترجمه کرده است »
8-کدام گزینه از آثار محمود شبستری » نیست ؟
الف- گلشن راز ب- حق الیقین ج- شاهد نامه د- اسرارالتوحید
9-غلط های املایی را بیابید و اصلاح کنید
فروق- اعتراض- تعمّل کردن – قاعل- جراهت- مصلحت- صله رحم – تظرع- شعن- تواضع- صدقات- متانت- مسیبت- قافل- وعده – عافیت – آصیب-
10- هم خانوادۀ این کلمات را در درس بیابید و بنویسید
حکیم – زائر- متین – احتیاج- قول- مجروح- تقویت – مفید – متضاد- صلاح
11- با توجه به درس 14 ، امام صادق علیه السلام در مورد نعمت فراموشی ، در مصلحت پنهان کردن عمر و درد داشتن چه مطالبی فرموده اند ؟
12-معنای فعل پرداختن » در کدام گزینه با بقیه متفاوت است ؟
الف- چون از این کار بپرداخت ، به مطالعه مشغول شد ب- امید نداشت که حسود ، لحظه ای از فکر او بپردازد ج- پس از آن که از نگارش این کتاب بپردازد ، سفر خود را آغاز می کند د- همۀ بدهی های باقی مانده را پرداخته ایم
13- در کدام گزینه ، همۀ واژه ها هم خانواده نیستند؟
الف- صادر ، صدور ، صدر ، مصادره ب- توحید ، وحدت ، موحد- واحد
ج- طعام ، طعمه ، طعم ، اِطعام د- حاجت ، احتیاج ، محتاج ، حجّت
پُر از صدای تماشا
دوباره فصل شکفتن، دوباره شبنم ماه
دوباره خاطره‌ای از طراوتی دلخواه
پُر از نشانۀ شوق است کهکشان خیال
پر از صدای تماشاست کوچه‌های نگاه
گذشت یازده، امشب شب دوازده است
که عکس ماه بیفتد میان برکه و چاه
شلالِ گیسوی شب شد سپید از مهتاب
رسید پیک سحر، بر دمید صبح پگاه
کجاست ماه تمامی که عین خورشید است
سروربخش به ناگاه جانِ جان‌آگاه
جوانه زد دل آیین، شکفت شاخه دین
بهار باور مردم، سپید، سرخ، سیاه
که آن سلالۀ خوبان معدَلَت گستر
رسد به داد دل مردم عدالت‌خواه
بیا که دست امید است و دامن تو عزیز
بیا که منتظران تواَند چشم به راه
محمّد جواد محبّت
محمود درویش
گزیده‌ای از شعرهای دودهه‌ی اخیرمحمود درویش، که در دو بخش تنظیم شده است؛ بخش
نخست منتخبی است از چهار مجموعه‌ی شعر او، و عمده‌ی شعرهای این بخش شعرهای
کوتاهند. بخش دوم کتاب وضعیّت محاصره (2002) است که ساختی منظومه‌وار و مبتنی بر
تداعی‌های آزاد انسانی در محاصره دارد؛ انسانی که در لابه لای حصارها چشم می‌گرداند،
هم به افق‌های آن‌سوی حصارها می‌اندیشد، هم دلتنگی‌ها و ملامت‌های پیرامون را واگویه
می‌کند؛ در متن مرور رویاها،گاه در حاشیه‌ی احضارخاطره‌ها، گاه درمکالمه با ارواح شهیدان
و گاه درخطاب به دشمن و دعوت به رهایی ازحکمت تفنگ.از این رو فرم حاکم براین منظومه،
برخاسته از تشویش طبیعی زندگی در محاصره است.
پسرم جعبۀ آبرنگش را پيش رويم گذاشت
واز من خواست
برايش پرنده اي بكشم
در رنگ خاكستري فرو بردم
قلم مو را
وكشيدم چارگوشی را با قفل و ميله ها !
شگفتی چشمانش را پر كرد :
اما اين يك زندانست ، پدر!
نمي دانی چگونه يك پرنده می كشند ؟!
ومن به او گفتم :
پسرم !
مرا ببخش
من شكل پرندگان را از ياد برده ام !.
پسرم مدادهاي شمعی اش را
پيش رويم گذاشت
و خواست برايش سرزمين مادری را بكشم
قلم در دستانم لرزيد
و من
اشك ريزان
فرو
ريختم… !
نزار قبّانی
درباره این سایت